در اين درس با فارسی نويسی، فارسی سازی و استاندارد يونيکد و نحوه استفاده از اديتور آنلاين و فارسی اين سايت آشنا خواهيد شد. همچنين متاتگ http-equiv و شناسه dir نيز معرفی خواهد شد.
سؤالات مربوط به فارسی نويسی را ميتوان به سه گروه عمده تقسيم کرد:
- چگونه فارسی بنويسم ؟
- چگونه فارسی بخوانم؟
- چگونه صفحات اچتمل فارسی را نمايش دهم؟
در مورد فارسی نويسی و فارسی خوانی اگر از اديتور آنلاين ما در بخش مثالها استفاده ميکنيد نيازی به فارسی سازی نداريد و با کمک اديتور مزبور بايد به راحتی قادر به تايپ فارسی و لاتين باشيد.اگر ميخواهيد که در هر حال کامپیوترتان را فارسی کنيد، مطالعه صفحات زير راهنمای بسيار خوبی برای فارسی سازی ميباشند:
* راهنمای فارسی سازی ويندوز
* قلم و صفحه‌کلید استاندارد
* unicode.org
* پروزه فارسی وب
* وبلاگ فارسی FAQ
یونیکد چیست؟
به طور خلاصه و با صرف نظر از بعضی از پیچیدگیها می‌شود گفت یونیکد مجموعه‌ای بسیار بزرگ از نویسه (character)های مختلف است. این مجموعه تقریباً تمام نویسه‌های مورد استفاده در کامپیوتر در جهان را در خود دارد. از حرف سین الفبای فارسی گرفته تا حروف الفبای چینی و انواع و اقسام علامت‌ها و حتی خط میخی فارسی باستان. مهمترین خاصیت یونیکد این است که به هر کدام از این نویسه‌ها یک شماره‌ٔ یکتا اختصاص می‌دهد که به آن کد یونیکد آن نویسه می‌گویند. کد یونیکد ی فارسی U+06CC است در حالی که کد یونیکد ي عربی U+064A است. وقتی یک پرونده ذخیره می‌شود این کدها هستند که ذخیره می‌شوند نه شکل نویسه‌ها. بنابر این تأثیر این مسأله این است که اگر پرونده‌ای با قالب یونیکد ذخیره شود و در هر کجای دیگر دنیا که از یونیکد استفاده می‌کند باز شود، همان نویسه‌ها درونش قرار خواهند داشت.
دو نکته بسيار مهم در مورد فارسی نويسی:
روش کدگزاری UTF-8
اکيدا توصيه ميشود که برای تايپ و نمايش متون فارسی از استاندارد يونيکد و روش کدگزاری UTF-8 اسنفاده شود و اين روشی است که مطالب اين سايت و اديتور آنلاينش از آن استفاده ميکند. نکته مهم در نمايش صحيح متون فارسی تعيين نوع کدگزاری يا encoing صفحات فارسی است که برای اينکار بايد از متاتگ خاصی به نام http-equiv در بخش head صفحات اچتمل به شکل زير استفاده شود:
dir="ltr" , Left-to-right text. - چپ به راست
dir="rtl" , Right-to-left text. - راست به چپ
مثالهای فارسی نويسی:
مثال 1 : سلام ...
به بخش head و تگ div توجه کنيد. متا تگ http-equiv نوع کدگزاری را تعيين ميکند و در اينجا با کمک تگ div سمت و جهت نوشتن مطالب (از راست به چپ يا بلعکس) تعيين ميگردد. dir به معنای direction و جهت بوده و rtl مخفف right to left و ltr معادل left to right ميباشد.
مثال 2 : متن ها و پاراگراف بندی
به عناصر div و p توجه کنيد. با کمک شناسه dir جهت نوشتن مطالب (از راست به چپ یا بلعکس) تعيين ميگردد.
مثال 3 : متون فارسی و لاتين در کنار هم
مثالی کاملتر با راهنمای استفاده از عنصر div و شناسه dir آن
مثال 4 : شناسه dir در عنصر html
اگر شناسه dir را در عنصر html بکار ببريد جهت نمايش تمامی متون از راست به چپ شده و برای نوشتن از چپ به راست بايد به صورت موردی شناسه "dir="ltr را استفاده کنيد. همچنين در اين حالت ماسماسک! Scrool down مرورگر در سمت چپ صفحه نمايش داده خواهد شد. در صورت استفاده شناسه dir در عنصر body ماسماسک همان سمت راست خواهد ماند.
مثال 5 : مثال کامل
نحوه استفاده شناسه dir در عنصرهای مختلف
مثال 6 : ... فقط تصور کن...
استفاده از شناسه dir در جداول
سؤالات مربوط به فارسی نويسی را ميتوان به سه گروه عمده تقسيم کرد:
- چگونه فارسی بنويسم ؟
- چگونه فارسی بخوانم؟
- چگونه صفحات اچتمل فارسی را نمايش دهم؟
در مورد فارسی نويسی و فارسی خوانی اگر از اديتور آنلاين ما در بخش مثالها استفاده ميکنيد نيازی به فارسی سازی نداريد و با کمک اديتور مزبور بايد به راحتی قادر به تايپ فارسی و لاتين باشيد.اگر ميخواهيد که در هر حال کامپیوترتان را فارسی کنيد، مطالعه صفحات زير راهنمای بسيار خوبی برای فارسی سازی ميباشند:
* راهنمای فارسی سازی ويندوز
* قلم و صفحه‌کلید استاندارد
* unicode.org
* پروزه فارسی وب
* وبلاگ فارسی FAQ
یونیکد چیست؟
به طور خلاصه و با صرف نظر از بعضی از پیچیدگیها می‌شود گفت یونیکد مجموعه‌ای بسیار بزرگ از نویسه (character)های مختلف است. این مجموعه تقریباً تمام نویسه‌های مورد استفاده در کامپیوتر در جهان را در خود دارد. از حرف سین الفبای فارسی گرفته تا حروف الفبای چینی و انواع و اقسام علامت‌ها و حتی خط میخی فارسی باستان. مهمترین خاصیت یونیکد این است که به هر کدام از این نویسه‌ها یک شماره‌ٔ یکتا اختصاص می‌دهد که به آن کد یونیکد آن نویسه می‌گویند. کد یونیکد ی فارسی U+06CC است در حالی که کد یونیکد ي عربی U+064A است. وقتی یک پرونده ذخیره می‌شود این کدها هستند که ذخیره می‌شوند نه شکل نویسه‌ها. بنابر این تأثیر این مسأله این است که اگر پرونده‌ای با قالب یونیکد ذخیره شود و در هر کجای دیگر دنیا که از یونیکد استفاده می‌کند باز شود، همان نویسه‌ها درونش قرار خواهند داشت.
دو نکته بسيار مهم در مورد فارسی نويسی:
اکيدا توصيه ميشود که برای تايپ و نمايش متون فارسی از استاندارد يونيکد و روش کدگزاری UTF-8 اسنفاده شود و اين روشی است که مطالب اين سايت و اديتور آنلاينش از آن استفاده ميکند. نکته مهم در نمايش صحيح متون فارسی تعيين نوع کدگزاری يا encoing صفحات فارسی است که برای اينکار بايد از متاتگ خاصی به نام http-equiv در بخش head صفحات اچتمل به شکل زير استفاده شود:
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=utf-8">
در اينصورت مرورگر يا Browser قبل از نمايش صفحه از روی متاتگ فوق نوع کدگزاری (Encoding) را تشخيص داده و ديگر مثلا نيازی به تعيين دستی (دراکسپلورور 5 : View/Encoing/Unicode / UTF-8 ) نوع Encoing توسط بازديدکننده سايت نخواهد بود.
شناسه يا attribute ی به نام dir
سمت و جهت نمايش متون لاتين به صورت پيش فرض و default از چپ به راست (ltrیا Right To Left) ميباشد. در مورد متون و جملات فارسی بايد با کمک روشی جهت نمايش پيش فرض را به "راست به چپ" تغيير دهيد. شناسه يا attribute ی به نام dir يا همان direction اين کار را برای شما انجام ميدهد. اين شناسه دارای دو مقدار ممکن ميباشد :
سمت و جهت نمايش متون لاتين به صورت پيش فرض و default از چپ به راست (ltrیا Right To Left) ميباشد. در مورد متون و جملات فارسی بايد با کمک روشی جهت نمايش پيش فرض را به "راست به چپ" تغيير دهيد. شناسه يا attribute ی به نام dir يا همان direction اين کار را برای شما انجام ميدهد. اين شناسه دارای دو مقدار ممکن ميباشد :
dir="ltr" , Left-to-right text. - چپ به راست
dir="rtl" , Right-to-left text. - راست به چپ
مثلا برای نمايش جمله فارسی "سلام به دنيای وب!" با کمک عناصر p يا div کافی است که به يکی از شکلهای زير عمل شود:
<p dir="rtl"> سلام به دنيای وب </p>
<div dir="rtl"> سلام به دنيای وب </div>
<div dir="rtl"> سلام به دنيای وب </div>
در بسياری از عناصر و تگ های اچتمل امکان استفاده از شناسه dir ميسر بوده و به عنوان نمونه ميتوان از عناصر زير نام برد:
<p> , <div> , <html> , <body> , <table> , <tr> , <td> , <h1 ... h6> , <input> , <pre> , <select> , <span> , ...
مثالهای زير نحوه ترازبندی متون فارسی را به نمايش ميگذارند و برای مطالعه بيشتر در مورد ترازبندی متون "راست به چپ" به اين صفحه مراجعه کنيد. (عناصر BDO ، Span و شناسه lang هم برای مطالعه مفيد ميباشند.)
مثالهای فارسی نويسی:
مثال 1 : سلام ...
به بخش head و تگ div توجه کنيد. متا تگ http-equiv نوع کدگزاری را تعيين ميکند و در اينجا با کمک تگ div سمت و جهت نوشتن مطالب (از راست به چپ يا بلعکس) تعيين ميگردد. dir به معنای direction و جهت بوده و rtl مخفف right to left و ltr معادل left to right ميباشد.
مثال 2 : متن ها و پاراگراف بندی
به عناصر div و p توجه کنيد. با کمک شناسه dir جهت نوشتن مطالب (از راست به چپ یا بلعکس) تعيين ميگردد.
مثال 3 : متون فارسی و لاتين در کنار هم
مثالی کاملتر با راهنمای استفاده از عنصر div و شناسه dir آن
مثال 4 : شناسه dir در عنصر html
اگر شناسه dir را در عنصر html بکار ببريد جهت نمايش تمامی متون از راست به چپ شده و برای نوشتن از چپ به راست بايد به صورت موردی شناسه "dir="ltr را استفاده کنيد. همچنين در اين حالت ماسماسک! Scrool down مرورگر در سمت چپ صفحه نمايش داده خواهد شد. در صورت استفاده شناسه dir در عنصر body ماسماسک همان سمت راست خواهد ماند.
مثال 5 : مثال کامل
نحوه استفاده شناسه dir در عنصرهای مختلف
مثال 6 : ... فقط تصور کن...
استفاده از شناسه dir در جداول
